ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ

η εικόνα προφίλ του ΝΙΚΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣΓΑΛΛΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ



Του Νίκου Δεληγιάννη

    Η Γαλλία βρέχεται στο νότιο μέρος της από τη Μεσόγειο θάλασσα. Υπάρχουν βέβαια αρκετές διαφοροποιήσεις, τόσο στη νοοτροπία όσο και στην κουλτούρα του λαού της, από το Βορρά μέχρι το Νότο, ωστόσο το μεσογειακό στοιχείο κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία του στα γράμματα και τις τέχνες.
     Εναρκτήριος αιώνας της διάπλασης των γαλλικών γραμμάτων, καταγράφεται ο 12ος αιώνας, με τη συγγραφή τόσο πατριωτικών και θρησκευτικών ποιημάτων, όσο και ιπποτικών και ερωτικών μυθιστορημάτων.
   Τα σημαντικότερα έργα αυτής της εποχής θεωρούνται, το «Τραγούδι του Ρολάνδου», «Τριστάνος και Ιζόλδη» κ.ά.
   Από το 13° αιώνα αναπτύσσονται η λυρική ποίηση, το θέατρο κι η πεζογραφία. Από το 15° αιώνα μέχρι τις αρχές του 17ου αι., δια-μορφώνονται όλα τα είδη του λόγου με κυριότερους δημιουργούς, τους: Βιγιόν, Ραμπελέ, Ροντάρ, Καρτέσιο, Κορνέιγ και Πασκάλ.
     Στις περιόδους που ακολουθούν εμφανίζονται τα έργα των: Λα Φοντέν, Μολιέρου, Ρακίνα, Μπουαλό και Σενιέ, ενώ μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, η γαλλική λογοτεχνία επηρεάζεται άμεσα από το πνεύμα του Διαφωτισμού και της γαλλικής επανάστασης, με κυριότερους εκφραστές της τους φιλοσόφους: Βολταίρο, Μοντεσκιέ, Ντιντερό και Ρουσσώ.
     Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, εμφανίζονται στη Γαλλία τα μεγάλα πνευματικά κινήματα, όπως ο ρομαντισμός, ο παρνασσισμός, ο συμβολισμός, ο νατουραλισμός, ο ρεαλισμός, ο μοντερνισμός, με σημαντικότερους εκπροσώπους τους: Σατωμπριάν, Ουγκώ, Λαμαρτίνο, Λωτρεαμόν, Μπωντλέρ, Γκωτιέ, Ρεμπώ, Βερλαίν, Φλωμπέρ, Μωπασσάν, Σταντάλ, Μπαλζάκ, Ζολά, Δουμά, Προυστ, Βερν, Προυντόμ, Κλωντέλ, Μορεάς, Μπατάιγ, Φρανς, Μιστράλ, Ρολάν κ.ά.

     Η δημιουργία των νέων τάσεων στην τέχνη συνεχίστηκε και μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα στη Γαλλία με επικρατέστερα κινήματα τον ντανταϊσμό και το σουρεαλισμό, τα οποία και επηρέασαν μια μεγάλη γενιά Γάλλων λογοτεχνών, όπως οι: Μπρετόν, Ελυάρ, Αραγκόν, Απολλιναίρ, Κοκτώ, Ζουβ, Ζιντ, Μισώ, Τζαρά, Σαρ, Σεντράρς κ.ά. Υπήρξαν βέβαια και λογοτέχνες με ξεχωριστό προσωπικό ύφος οι οποίοι δεν ενστερνίστηκαν απόλυτα τις ιδέες αυτών των ρευμάτων, αν και φαίνεται, ότι επηρέασαν το έργο τους, ή ακολούθησαν στην πορεία τους, άλλες φιλοσοφικές αντιλήψεις τις οποίες υιοθέτησαν στη λογοτεχνία, όπως αυτές του ουμανισμού και του υπαρξισμού.
     Στην κατηγορία αυτή μπορούμε να εντάξουμε σημαντικούς λογοτέχνες του προηγούμενου αιώνα, όπως τους: Βαλερύ, Καμύ, Μωρουά, Πρεβέρ, Ζενέ, Εξυπερύ, Σαρτρ, Μπωβουάρ, Λακαριέρ, Ντυράς, Σιμόν κ.ά.
    Η γαλλική λογοτεχνία έχει σαφώς δεχθεί την επήρεια του μεσογειακού χώρου, τόσο στην έκφραση όσο και στη θεματολογία της. Η επενέργεια του φωτός είναι καταλυτική, ακόμα και στις πιο σκοτεινές εκφάνσεις του ψυχισμού των Γάλλων λογοτεχνών. Επίσης, ο διαχυτικός τρόπος επικοινωνίας που κυριαρχεί στα έργα τους, φανερώνει αυτή την επίδραση.
     Ακόμα, άλλα χαρακτηριστικά που στοιχειοθετούν το μεσογειακό ταμπεραμέντο είναι το έντονο ερωτικό στοιχείο, η ανατρεπτική και μαχητική διάθεση ενάντια σε κάθε δεδομένο, η γενναιόδωρη εξωτερίκευση των συναισθημάτων μέσα από τη διάπλαση των χαρακτήρων και τη δράση των ηρώων, τα ζωηρά πάθη, το ταξιδιάρικο πνεύμα κ.ά.
    Ο αριθμός των διακεκριμένων Γάλλων λογοτεχνών είναι μεγάλος και το έργο τους τεράστιο σε όγκο. Ένας απ’ αυτούς είναι ο κορυφαίος συγγραφέας και ποιητής Βίκτωρ Ουγκώ (1802-1885). Πολυγραφότατος, ποιητής, πεζογράφος και δραματουργός, πνεύμα ανήσυχο σε όλα τα επίπεδα, θεωρείται ο κυριότερος εκφραστής του γαλλικού ρομαντισμού.    
     Ο Ουγκώ είναι γνωστός περισσότερο από τα μυθιστορήματα του, αριστουργήματα της παγκόσμιας πεζογραφίας, όπως: «Η Παναγία των Παρισίων», «Οι Άθλιοι», «Οι Εργάτες της Θάλασσας» κ.ά., και τα θεατρικά του, «Εργάνη», «Λουκρητία Βοργία», όμως και το ποιητικό του έργο διακρίθηκε τόσο για την υψηλή αισθητική του, τη δεξιοτεχνία του στη σύνθεση του στίχου όσο και για την ποικιλία στη θεματολογία του.    
   Σαν προσωπικότητα διέθετε όλα εκείνα τα χαρισματικά στοιχεία που οικοδομούν την εικόνα ενός φλογερού τεχνίτη του λόγου. Ως πνευματικός άνθρωπος είχε το προσόν να παρατηρεί τα γεγονότα της εποχής του, να τα αναλύει και παράλληλα να διαισθάνεται τις μελλοντικές εξελίξεις.
   Σε όλα τα θέματα, είτε αυτά αφορούσαν την ανέλιξη της κοινωνίας, είτε τις σχέσεις τους και τις συγκρούσεις τους, είτε ακόμα το ιστορικό γίγνεσθαι της πατρίδας του και ολόκληρης της Ευρώπης. Το έργο του με την προσωπική του ιδεολογία εκφράζει όλο το εύρος του το μεσογειακό δυναμισμό του αποφέροντας ταυτόχρονα μια ρηξικέλευθη στάση, η οποία καθόρισε την πορεία της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
     Βέβαια κατά τη διάρκεια του 19ον αιώνα σπουδαίες μορφές της γαλλικής λογοτεχνίας άφησαν πίσω τους ένα σημαντικό έργο που επηρέασε μέχρι και σήμερα τη γραφή των νέων συγγραφέων και ποιητών σε παγκόσμιο επίπεδο. Αξίζει να μνημονεύσουμε: Σαρλ Μπωντλέρ, ο λάτρης των αισθήσεων και των παραισθήσεων, Αρθούρος Ρεμπώ, ο θεμελιωτής της μοντέρνας ποίησης, Πωλ Βερλαίν, ο αναζητητής της ωραιότητας, Αλέξανδρος Δουμάς, ο αναμορφωτής του δράματος, Ιούλιος Βερν, ο πρωτοπόρος της επιστημονικής φαντασίας κ. ά. Η γαλλική λογοτεχνία συνέχισε με τον ίδιο δυναμισμό την αξιόλογη πορεία της και τον 20ο αιώνα.
       Ο σουρεαλισμός υπήρξε το σημαντικό κίνημα του περασμένου αιώνα, αλλάζοντας όλα τα δεδομένα στην τέχνη, αφού θεμελίωσε ισχυρές βάσεις τη θεωρία της μοντέρνας γραφής. Πολλοί υπήρξαν οι εκπρόσωποί του. Ανάμεσά τους ο Πωλ Ελυάρ, ο οποίος από τη δεκαετία του ’30 δε σταμάτησε να διαδίδει το καινοτόμο πνεύμα του σουρεαλισμού. Αλλά και η ίδια η ζωή των χαρακτηρίστηκε τόσο από μια διαρκή αναζήτηση
στο χώρο της τέχνης, όσο και από μια εμβάθυνση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου.
     Μέσα από τη σοφία τού έρωτα και της ηθικής τις δυναμικές αξίες της ζωής, ώστε ακόμα και οι πιο χαμηλοί τόνοι των στίχων του να φανερώνουν το μέγεθος και την αρτιότητα της τεχνικής του, δημιουργώντας ένα έργο με το οποίο αναδείκνυε τη βαθιά και ανεξάντλητη ευαισθησία
του.
   Ύμνησε με τη μεγαλοπρέπεια της σεμνότητάς του, τον έρωτα, τη χαρά, την ελευθερία, τα ιδανικά που λαμπρύνουν το πνεύμα, με ένα τρόπο ξεχωριστό, υφασμένο στα λαμπερά χρώματα της φύσης, στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας, στο ανεξάντλητο φως της Μεσογείου, σε μια
προσπάθεια να φωτίσει το μυστήριο της ανθρώπινης ζωής:

   «Το μέτωπο σα λάβαρο χαμένο/ Διασχίζω όταν μένω μόνος/ τους κρύους δρόμους/τα σκοτεινά δωμάτια/Γογγύζοντας/Δεν θέλω να κρατήσω/ τα λαμπρά και περίπλοκα χέρια σου/ γυμνά στον περιφραγμένο καθρέφτη των δικών μας/Κάθε καταφύγιο είναι ιδανικό/ Κάθε καταφύγιο είναι ακόμα πιο ανώφελο/από την ίδια τη ζωή/Σμίλεψε τη γη κάτω από τη σκιά σου/Ένα στρώμα νερού κοντά στα στήθη/που να βυθίζονται/ σαν την πέτρα».




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

AΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΤΑ ΑΝΩΝΥΜΑ ΣΧΟΛΙΑ

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου